Een aantal keer per jaar bezoek ik met een groep vrienden een stad om afwisselend de beste bouwsels en brouwsels te bezoeken. Ditmaal was de eerste internationale editie en deden we Antwerpen aan. Opvallend was zeker Antwerpen—in tegenstelling tot alle Nederlandse steden die we bezocht hebben—nog ruimte genoeg leek te hebben. Enorme industriële gebouwen werden niet naar woningbouw getransformeerd maar kregen een nieuwe extensieve publieksfunctie en de meeste woningen werden gerealiseerd in gebieden aan de randen van de stad. Ook midden in het centrum zijn nog op allerlei plekken ongetransformeerde rafelrandjes te vinden waar onder andere een brouwerij in te vinden was. Kennelijk is de druk op de stad niet zo hoog dat een dergelijk pand naar woningbouw getransformeerd wordt. Opvallend was ook dat Antwerpen het beter voor elkaar leek te krijgen om nieuwbouwgebouwen goed geprogrammeerd te krijgen met niet-woonfuncties anders dan hippe horeca-gelegenheden of supermarkten. Een gigantische kringloopwinkel vind je in Nederlandse gebiedsontwikkelingen toch eigenlijk nooit terug, maar in Antwerpen dus wel. Een interessant fenomeen is de zomerbar: in de zomerperiode poppen in Antwerpen op allerlei plekken tijdelijke zomerbarren op. Zo bezochten wij er één op een karakteristiek oud ziekenhuisterrein dat op de rol stond om te worden getransformeerd en deze zomer als afscheid nog eenmalig als zomerbar beschikbaar was gesteld aan de stad. Voor wie deze tocht ook wil maken is de flyer met de route en bestemmingen hier te vinden.
SPOOR PARK NOORD
Oud spoorwegemplacement dat is getransformeerd naar een enorm park en twee gigantische hallen hebben een publieke bestemming gekregen. Het gebied dat eerst een gigantische barrière vormde in de stad verbindt daardoor nu verschillende delen van de stad juist aan elkaar.
DAM-WEST
Dam-west is een gebied dat door de aanleg van het Park Spoor Noord opeens veel meer onderdeel van de stad is geworden. Het gebied is daarom van een buitenwijk naar een stadswijk getransformeerd waar in hogere dichtheid gewoond en gewerkt wordt.
CADIX
Cadix is een voormalig havengebied dat naar gemengde stadswijk is getransformeerd. Een degelijke maar weinig onderscheidende gebiedstransformatie.
ANTWERPSE BROUW COMPAGNIE
In het hart van Cadix ligt de Antwerpse Brouw Compagnie, recht naast de ketels een biertje gedronken kan worden.
MONTEVIDEOWIJK
Transformatie van een havengebied naar een stadswijk waar een kade langsloopt die lekker ruig aanvoelt doordat de hoogbouw voor constante wind zorgt. Weinig verblijfskwaliteit maar ongetwijfeld prima wonen.
GODEFRIDUSKAAI
In Nederland is stedelijke ontwikkeling altijd zo’n serieuze boel. Best jammer en onnodig eigenlijk.
DR. BEER
Mooi biercafé in Antwerpens historische brouwdistrict, op een steenworp afstand van het bijna 500 jaar oude brouwershuis (dat helaas in de steigers stond).
UNCHARTED BREW CO.
Gezellige brewpub met goed bier gelegen in een vervallen jaren 70 complex.
REGATTA
Regatta is een uitlegwijk van zo’n 35 hectare langs het zeilmeer Galgenweel. De nieuwe wijk bevat 1550 woningen maar ook kantoor- en winkelruimte en een park van 12 hectare. Ik vond de parkstrook langs het Galgenweel vrij aardig en denk dat veel van de woningen een prima woonkwaliteit bieden. Het stedenbouwkundig plan voor het laagbouwdeel vond ik vrij matig. Nogal een steriele uitstraling en—ondanks dat er hier en daar best wat pleinachtige ruimtes waren overgelaten—weinig tot geen verblijfskwaliteit.
BLIKFABRIEK
Transformatie van een voormalig industrieel terrein waar verpakkingsbedrijf Crown gevestigd was. Na een tijdje verlaten leeg te hebben gestaan, is het terrein door creatievelingen getransformeerd naar een rafelige, innovatieve en bruisende hotspot. Op het terrein waren kunstuitingen, een café, creatieve werkruimtes, een skatehal en allerlei andere stedelijke functies te vinden. Geen idee hoe (en of) de veiligheid op het terrein geborgd wordt want het ziet eruit alsof zo’n beetje de helft van wat er op het terrein te vinden is niet in Nederland zou mogen. Maar juist dat geeft het geheel een enorme aantrekkingskracht. Iedere zichzelf respecterende stad zou zo’n plek moeten hebben.
SE10 BREWING
Op het terrein van de Blikfabriek is ook Brouwerij SE10 gevestigd. Ze hebben geen eigen brewpub maar bij Cantin—dat ook op het terrein gevestigd is—is hun bier te drinken, dus dat is the next best thing.
FIETSPAD
Een fietspad met een maximumsnelheid. De fatbike is in Antwerpen denk ik geen graag geziene gast.
NIEUW ZUID
Hoogbouwwijkje langs de Schelde. Hoewel een wijk met vrijwel alleen maar hoogbouw meestal niet de beste verblijfskwaliteit in de openbare ruimte heeft, was er voldoende te zeggen vóór deze wijk. Zo waren er best een aantal interessante voorzieningen in de wijk te vinden, zoals een behoorlijk grote kringloopwinkel. Ook was de kwaliteit van de gebouwen zelf over het algemeen best hoogwaardig. Daarnaast was de keuze gemaakt om een flinke strook langs de Schelde vrij te houden van bebouwing om er een openbaar park aan te leggen. Dat park was nog niet af maar het idee om de verblijfskwaliteit vooral terug te brengen op de plek met de meeste potentie vind ik slim.
ZUIDPARK
Aan de zuidkant van Antwerpen lag een enorme open vlakte die vooral als parkeerterrein gebruikt werd. Dat is, in de woorden van de gemeente Antwerpen “nuttig”, maar “ook een gemiste kans”. Ik ben het daar helemaal mee eens. Antwerpen heeft ervoor gekozen (een deel van) de parkeerplaatsen in een ondergrondse garage terug te brengen en daar een enorm park boven te realiseren. Het indrukwekkende park is dit jaar afgerond en verbindt de nieuw gerealiseerde wijk Nieuw Zuid via een aantrekkelijke route met de oude stad.
PAKT
Transformatie van een oud pakhuis dat bij het militair ziekenhuis hoorde waar 't Groen Kwartier op is gerealiseerd. PAKT heeft een geweldige uitstraling en bewijst dat huisvest horeca, kantoorruimte en een grote daktuin.
SPÉCIALE BELGE TAPROOM
Geen echte brouwerij maar Spéciale Belge—gelegen op het PAKT terrein—heeft wel een aantal bieren op de kaart staan die speciaal voor ze gebrouwen worden.
GITSCHOTELLEI
De Gitschotellei heeft een ongebruikelijk straatprofiel waar de tram niet in het midden maar tussen de straat en het fietspad ligt, en over een groenstrook rijdt. De ruimte die daardoor ontstaat tussen de straat enerzijds en het fietspad en de stoep anderzijds geeft de straat een aangename feeling.
GISTGEEST
Gistgeest is een kleine brewpub met—als het weer meezit—een aangenaam terrasje langs de Gitschotellei.
CABARDOUCHE
Cabardouche is een kleine brewpub die onder de spoorboog van een nog functioneel spoor is gevestigd. Het is er goed toeven.
